Bạn có cảm giác gì khi nhìn vào một hình tròn, hình vuông hay tam
giác? Một đường cong mềm mại, nhẹ nhàng hay một vật thể có nhiều cạnh
sắc nhọn có tạo cảm giác nào trong bạn không?
Cảm giác mà hình dạng mang đến cho bạn bao hàm ý nghĩa của riêng nó
và là yếu tố quan trọng trong nguyên tắc hay tư duy thị giác.
Hình dạng có nhiều đặc điểm vô tận, mỗi đặc điểm lại truyền đạt những
thông điệp khác nhau đến người xem. Bạn sẽ không thể thiết kế web mà
không tạo ra hình dạng, ngay cả khi trang web đó không có gì ngoài những
đoạn văn bản.
Vậy chúng ta có những loại hình dạng nào? Những hình dạng đó nói lên
điều gì? Làm thế nào để tăng cường hoặc giảm đi các khái niệm bạn muốn
truyền đạt?
Nguyên lý hình dạng
Tôi nhận ra tôi có thể truyền tải thông điệp
bằng màu sắc và hình dạng,
điều mà tôi không thể nói bằng một cách khác -
những điều ngay cả từ ngữ cũng
không thể diễn tả bằng lời.
—Georgia O’Keeffe
Hình dạng là các vùng hai chiều có ranh giới dễ nhận biết. Chúng có
thể mở hoặc đóng, góc cạnh hoặc tròn, lớn hay nhỏ. Hình dạng có thể là
hữu cơ hoặc vô cơ, tự do hoặc hình học và có trật tự.
Hình dạng có thể được xác định bằng màu sắc hoặc bởi sự kết hợp của
các đường tạo nên cạnh. Các hình dạng đơn giản có thể được kết hợp để
tạo thành hình dạng phức tạp hơn. Hình dạng phức tạp có thể được trừu
tượng hóa để tạo ra các hình dạng đơn giản.
Các đặc tính khác nhau của một hình dạng truyền đạt tâm trạng và ý
nghĩa khác nhau. Thay đổi các đặc điểm của một hình dạng sẽ thay đổi
cách chúng ta cảm nhận hình dạng đó và làm thay đổi bản thiết kế. Có thể
nói, hình dạng là cách giao tiếp mang hiệu ứng mạnh mẽ.
Các nhà thiết kế sử dụng hình dạng để:
- Thiếp lập thông tin thông qua việc kết nối và phân chia
- Diễn hoạt tượng trưng cho các ý tưởng khác nhau
- Tạo chuyển động, kết cấu và chiều sâu
- Chuyển tải tâm trạng và cảm xúc
- Nhấn mạnh, tạo ra điểm nhấn nội dung
- Dẫn mắt người đọc thông qua các yếu tố thiết kế
Các loại hình dạng
Hình dạng hình học là thứ mà hầu hết mọi người nghĩ
là hình dạng. Vòng tròn, hình vuông, hình tam giác, kim cương được tạo
thành từ các mẫu thông thường dễ nhận biết. Điều này thường xuyên cho
thấy tính tổ chức và hiệu quả. Hình học gợi ý cấu trúc và có xu hướng
đối xứng, mang lại cảm giác trật tự.
Hình dạng tự nhiên/hữu cơ không theo quy luật. Những
hình này có nhiều đường cong và không đồng đều, mang lại cảm giác hài
lòng và an ủi. Chúng vừa có thể là hình ảnh nhân tạo (các đốm mực), vừa
có thể đại diện cho các hình dạng có trong tự nhiên như lá, đá và mây.
Trên một trang web, các hình dạng hữu cơ thường được tạo ra thông qua
việc sử dụng hình minh họa và nhiếp ảnh. Chúng là những hình dạng tự do,
không đối xứng, truyền đạt cảm giác tự phát.
Các hình dạng trừu tượng có dạng dễ nhận biết, nhưng
không có thật. Chúng là các phiên bản hình dạng hữu cơ hoặc đơn giản
hóa, có đôi khi là một hình dạng trừu tượng mang tính minh họa. Typographic glyphs
là các hình dạng trừu tượng để biểu diễn các chữ cái. Các biểu tượng là
hình dạng trừu tượng để thể hiện ý tưởng và khái niệm. Một số hình dạng
trừu tượng có nhận dạng phổ quát. Hãy nghĩ về một số biểu tượng bạn
thấy trong phần mềm bạn sử dụng hàng ngày.
Ý nghĩa của hình dạng
Có rất nhiều hình dạng và cũng có vô số sự kết hợp tài tình giữa
chúng. Mỗi hình dạng lại truyền đạt ý nghĩa và thông điệp khác nhau
nhưng thường là về văn hóa.
Đường tròn
Đường tròn không có điểm bắt đầu, cũng không có điểm
kết thúc. Chúng đại diện cho sự toàn mĩ, tính vĩnh cửu và trong mọi nền
văn hóa, hình tròn đại diện cho mặt trời, mặt đất, mặt trăng, vũ trụ và
các thiên thể khác. Đường tròn được sử dụng để đề xuất các vật thể quen
thuộc như bánh xe, quả bóng, nhiều loại trái cây. Chúng luôn khơi gợi
cảm giác tròn vẹn và đủ đầy.
Đường tròn mang trong mình một chuyển động vô hạn, thậm chí lúc nào
cũng như đang lăn. Bóng và đường kẻ có thể nâng cao cảm giác chuyển động
này trong các đường tròn. Đường tròn duyên dáng, ấm áp, an ủi và tạo
cảm giác yêu thương.
Tính vận động trong những đường tròn cho thấy năng lượng và sức mạnh.
Tính trọn vẹn của đường tròn truyền tải sự vô hạn, đoàn kết và hòa hợp.
Đường tròn vừa mang ý nghĩa bảo vệ vừa mang lại cảm giác về sự hạn
chế. Nó giam giữ mọi thứ bên trong, đồng thời cũng cung cấp sự an toàn
và kết nối. Đường tròn còn gợi ý tưởng đến một cộng đồng, tính toàn vẹn
và sự hoàn hảo.
Hình vuông và hình chữ nhật
Hình vuông và hình chữ nhật ổn định. Chúng là những
hình dạng quen thuộc, đáng tin cậy và toát lên vẻ trung thực. Chúng có
góc vuông và đại diện cho trật tự, toán học, tính hợp lý, hình thức.
Hình chữ nhật là hình dạng hình học phổ biến nhất. Phần lớn văn bản
chúng ta đọc đều được đặt trong hình chữ nhật hoặc hình vuông.
Hình vuông và hình chữ nhật gợi ý sự phù hợp, hòa bình, vững chắc, an
ninh và bình đẳng. Ngoài ra còn là sự quen thuộc và ổn định, và cũng
không thể tránh khỏi độ phổ biến của chúng sẽ mang lại sự nhàm chán.
Hình vuông và hình chữ nhật không phải là gợi ý hay khi muốn thu hút sự
chú ý, nhưng ta có thể “nghiêng” chúng để tăng tính sáng tạo, bất ngờ.
Hãy nghĩ về các trang web nghiêng với hình ảnh được đóng khung để càng
thêm nổi bật.
Mỗi phần tử trên một trang web được xác định bởi một hình chữ nhật
theo mô hình hộp css . Các trang web là hình chữ nhật được tạo thành từ
hình chữ nhật nhỏ hơn và hình vuông.
Trong biểu tượng Phật giáo một hình vuông (trái đất) bên trong một
vòng tròn (vĩnh cửu toàn bộ) đại diện cho mối quan hệ giữa con người và
vũ trụ.
Tam giác
Hình tam giác mang lại cảm giác ổn định khi phần
cạnh của chúng giáp đất, nếu phần góc chọn là điểm chạm đất, cảm giác sẽ
trở nên chông chênh, nguy hiểm. Chúng đại diện cho sự căng thẳng, hành
động và sự công kích. Tam giác có năng lượng và sức mạnh, tính thúc đẩy
ổn định/không ổn định của chúng có thể dẫn đến xung đột. Tam giác cũng
mang tính cân bằng và có thể là biểu tượng cho luật pháp, khoa học hay
tôn giáo.
Hình tam giác có thể chuyển động trực tiếp dựa trên cách mà chúng
hướng mũi nhọn. Chúng thường được đề xuất sử dụng với các chủ đề quen
thuộc như kim tự tháp, mũi tên và cờ hiệu. Về mặt tâm linh, tam giác đại
diện cho ba ngôi tôn giáo.
Sức mạnh của hình tam giác cho thấy vẻ nam tính. Tính chất năng động
cũng làm cho chúng phù hợp với một công ty công nghệ cao đang phát triển
hơn là một tổ chức tài chính ổn định. Tam giác có thể được sử dụng để
truyền đạt tiến trình, phương hướng và mục đích.
Vòng xoắn ốc
Xoắn ốc là biểu hiện của sự sáng tạo. Chúng thường được tìm thấy
trong mô hình tăng trưởng tự nhiên của nhiều sinh vật. Vòng xoắn ốc
truyền đạt ý tưởng về khả năng sinh sản, sinh, tử, sự mở rộng và biến
đổi. Chúng là chu kỳ của thời gian, cuộc sống, các mùa trong năm và là
hình dạng chung trong biểu tượng tôn giáo, thần bí.
Xoắn ốc di chuyển theo hai hướng và đại diện trở về cùng một điểm
trên hành trình của cuộc sống với mức độ hiểu biết mới. Chúng đại diện
cho niềm tin trong quá trình thay đổi, giải phóng năng lượng và duy trì
sự linh hoạt thông qua sự biến đổi.
Xoắn ốc theo chiều kim đồng hồ đại diện cho phép chiếu của một ý định
và xoắn ốc ngược chiều kim đồng hồ thực hiện một ý định. Xoắn ốc kép có
thể được sử dụng để tượng trưng cho các lực lượng đối lập.
Sử dụng hình dạng trong thiết kế web
Chúng ta sử dụng hình dạng để duy trì sự quan tâm trong thiết kế.
Hình dạng có trọng lượng khác nhau là cách hiệu quả để tạo ra điểm nhấn
và định hướng dòng chảy thị giác cho một thiết kế.
Hình dạng có thể truyền đạt độ sâu bằng cách thay đổi kích thước và
vị trí của chúng. Hình dạng lớn hơn sẽ xuất hiện gần hơn và hình dạng
nhỏ hơn sẽ xuất hiện xa hơn. Chồng chéo các hình là cách khác để tạo cảm
giác về chiều sâu cho thiết kế của bạn.
Hình dạng nghiêng về phía nhân vật chính tạo cảm giác giới hạn, ngừng
tiến bộ. Hình dạng nghiêng ra khỏi nhân vật chính tạo ấn tượng về sự
tiến bộ bằng cách mở rộng không gian.
Cố gắng giữ hình nền đơn giản và có kích thước lớn để thu hút sự chú ý
vào các thành tố phía trên. Đừng bao giờ sử dụng 3 đến 4 loại hình để
truyền tải thông điệp trong khi bạn chỉ cần một hình để làm điều đó.
Cố gắng giới hạn số lượng và kích thước của hình dạng khi có thể để việc truyền đạt thông điệp của bạn trở nên rõ ràng hơn.
Kết
Những đường kẻ là khối xây dựng thiết yếu trong kiến thức và nguyên
lý thị giác. Nếu bạn nghĩ đến việc tạo ra một thiết kế không cần sử dụng
hình khối thì điều đó dường như không thể, vì ngay cả trang trống cũng
là một hình dạng rồi.
Hãy luôn quan sát hình dạng trong môi trường xung quanh, trong thiết
kế, suy nghĩ về bản chất của chúng và những gì chúng đang cố gắng “nói”
với bạn. Giữ giấy bút bên mình và sẵn sàng nguệch ngoạc các hình dạng
bạn vô tình “bắt” được, lưu giữ chúng như một bí mật và chờ cơ hội sử
dụng chúng cho những thiết kế tương lai của mình nhé!
Nguồn: iDesign
POLYART - TRAINING ART DESIGN