Serif và San serif.
Ở phần 1 các bạn đã được biết Serif là kiểu chữ có chân và San
serif là loại chữ không có chân. Và đây cũng là 2 dạng chữ thông dụng và được sử
dụng nhiều nhất trong Typography, các bạn có thể nhìn hình minh họa ở dưới đây
để biết được rõ hơn.
Bạn
hãy để ý các vị trí mình khoanh vòng đỏ, đó là điểm khác biệt của 2 loại chữ
này. Serif là loại chữ mà ở phần kết thúc mỗi chữ cái có một nét nhỏ đánh kết
thúc thừa ra (nét đó được gọi là chân của chữ ).
Serif
có nhiều loại, có thể chân 2 bên, loại chân 1 bên trái hoặc phải. Còn San Serif
là loại chữ phần kết thúc của mỗi chữ gọn với khuôn chữ, như các bạn thấy ở
trên và không có nét đánh thừa ra.
Các
tác phẩm typography không quy ước rằng chỉ được phép sử dụng một loại chữ Serif
hay San Serif trong toàn bộ tác phẩm, nhưng trong các tác phẩm, thường các
typographer chỉ sử dụng 1 trong 2 loại chữ trên cho toàn bộ tác phẩm của mình.
Bởi lẽ
mỗi loại chữ sẽ quy định một ý nghĩa riêng và cảm giác khác nhau cho người đọc,cũng
như người xem. Việc kết hợp 2 kiểu chữ trên, tuy chỉ là 1 nét nhỏ nhưng có ảnh
hưởng lớn đến cảm giác khi nhìn vào tác phẩm.
Nếu
tác phẩm chỉ viết bởi 1 trong 2 loại chữ trên ta có được sự thống nhất cho tổng
thể, về nội dung cũng như về hình thức, nhưng nếu có sự xuất hiện của 2 loại chữ
cùng lúc, các bạn sẽ cảm thấy ngay sự “khó chịu” khi nhìn tác phẩm, mà đôi khi
một cảm giác không bắt mắt nhỏ cũng làm hỏng tác phẩm trong mắt người xem.
Serif: Thường giúp người đọc dễ đọc và nhìn bắt mắt hơn nếu
bài viết là dòng cỡ chữ nhỏ. nếu bạn muốn tác phẩm có sự dứt khoát, mạnh mẽ thì
sự lựa chọn tốt nhất là Serif (Time New Roman là kiểu chữ tiêu biểu cho loại chữ
này)
San
serif: Thường dùng cho các
nhan đề, tiêu đề có kích thước lớn,những thân bài viết ngắn, cần sự chú ý của
người xem và thường được sử dụng cho các chữ không dấu, hay các bài viết tính
chất quan trọng. Bạn là người phóng khoáng, thì san serif sẽ giúp bạn thể hiện
điều đó (Arial là kiểu chữ tiêu biểu cho loại chữ này).
Kern.
Các bạn
đã biết Kerning là khoảng trống giữa 2 đối tượng chữ đơn lẻ, vậy Kern chính là
việc bạn điều chỉnh khoảng cách đó.
Trong
photoshop có thể điều chỉnh điều đó bằng cách chỉ nháy chuột vào giữa khoảng
cách đó và giữ im phím Alt kết hợp với việc điều chỉnh phím mũi tên qua lại tuỳ
ý bạn sẽ điều chỉnh được Kerning, hoặc trong bảng Character của photoshop điều
chỉnh ô A/V
Các bạn có thể nhìn hình minh họa trên là ví dụ cho kern
chặn, hãy để ý vào những đường gạch đỏ. Các bạn có thể thấy rằng vị trí kết
thúc của chữ trước là vị trí bắt đầu của chữ sau không? Giữa 2 chữ đôi 1 không
tạo nên khoảng cách và chúng liên tục như vậy trong 1 từ được gọi là phương
pháp kern chặn.
Kern
khoảng là cách các bạn để khoảng trống giữa 2 chữ cái đôi một. Như các bạn đã
thấy ở hình minh hoạ trên. Kern khoảng được chia ra các độ lỏng khác nhau, tuỳ
các cách điều chỉnh.
Việc
sử dụng kern chặn hay kern khoảng không có một quy định hay trường hợp áp dụng
nào cụ thể mà tuỳ vào từng bối cảnh ta nên chọn kern chặn hay kern khoảng.
Nhưng
có điểm lưu ý rằng trong việc kern sẽ gây ra một lối nhỏ mà nếu các bạn không để
ý sẽ mắc phải, các bạn hãy nhìn hình minh hoạ ở dưới đây và bạn hãy thử nhìn 3
chữ “letters” xem chữ nào dễ nhìn nhất và hoàn thiện nhất?
Có lẽ
câu trả lời là chữ “letters” ở nửa màu đen phải không? Mình muốn các bạn hãy để
ý ở chum cữ ETT, ở chữ Letters trên cùng là kern lỏng, khoảng không gian khu vực
mà chữ T, E tạo ra khi đứng cạnh nhau là quá lớn khi ta kern tổng thể.
Điều
đó dẫn đến một sự mất cân đối khi nhìn vào.Còn chữ “letters” thứ 2 mình đã sử dụng
kern chặn, bạn cũng hãy để ý cum chữ EET, lỗi sai xảy ra khi ta kern chặn đó là
sự va chạm của một số chữ, bạn có thể để ý phần trên của 2 chữ TT và ET, chúng
chạm vào nhau, điều đó thật sự không hay chút nào.
Nhưng
ở từ “letters” thứ 3 hai lỗi trên đã được khắc phục bằng việc không chỉ kern tổng
thể cùng lúc mà ta sẽ kern từng đôi hay từng cụm riêng.
Để tạo
nên khoảng cách hợp lý khi kern, đương nhiên việc kern có chọn lọc như vậy
không thể làm cho một bài viết có nội dung dài, chúng ta chỉ áp dụng trường hợp
này cho các tiêu đề có kích thước lớn và số lượng ít. Lỗi trên có thể gặp ở các
chữ đi với nhau đôi 1 như (V, E, T…)
Tương
tự như vậy hãy luôn kern với số!
Tracking.
Trên
đây các bạn đã biết cách thức cũng như công cụ của việc kerning, tiếp theo
chúng ta sẽ tìm hiểu về tracking, như ở phần 1 các bạn đã biết kerning quy định
khoảng cách của 2 chữ cái đơn lẻ.
Tracking
là tổng thể các khoảng cách của chiều ngang dòng chữ. Cũng như Kern việc điều
chỉnh, Tracking chúng ta làm tương tự.
Trong
tracking được chia làm 2 loại cơ bản ta Tracking bình thường và tracking lỏng.
Một lời
khuyên cho các bạn là nên dùng tracking lỏng cho những dòng chữ chính, và tuỵêt
đối không dùng kĩ thuật tracking bó quá chặt để tiết kiệm không gian cho tác phẩm.
Dù bạn điều chỉnh Kerning hay Tracking thì tiêu chí mà Typography hướng tới
luôn là sự dễ đọc và dễ nhìn.
Line
Spacing
Line
Spacing là khoảng cách giữa các dòng theo chiều thẳng đứng. Line spacing được
chia làm 4 tỉ lệ chính. Tỉ lệ ở đây được đo bằng cỡ chữ với khoảng cách dòng (khoảng cách dòng được tính từ đường gốc
dòng trên đến đường giữa các dòng dưới). Các bạn có thể điều chỉnh 2 thông số
này trong bảng Character trong photoshop.
Stretch, Rag, Cutting.
Stretch là việc bạn dùng các
công cụ kĩ thuật để kéo các chữ. Điều này là điều không thể chấp nhận trong
typography, các bạn hãy nhớ rằng không được kéo giãn các chữ cái ra, làm thay đổi
hình dạng cơ bản của kiểu chữ.
Điều
đó một mặt sẽ thể hiện sự không tôn trọng tác giả đã tạo ra kiểu chữ đó, và lý
do thứ 2 các bạn không nên kéo chữ là lúc đó tác phẩm của bạn sẽ trở nên mất
tính chuyên nghiệp.
Rag: khi bạn đánh máy bất cứ một đoạn văn nào cũng sẽ tạo ra
rag, Rag là phần không đồng đều của các dòng chữ nằm ở phía bên phải (nếu các bạn
căn lề bên trái ) và ngược lại.
Việc
tạo ra một rag đẹp rất đơn giản và không sử dụng kĩ thuật phức tạp mà rất đơn
giản nhưng hiệu quả của một rag đẹp mang lại thì rất lớn.
Một
đường rag đẹp không phải là đường rag quá thẳng và cũng không quá giao động, chúng
là đường rag có độ uốn đều, khiến đoạn văn không bị đứt đoạn.
Việc
điều chỉnh rag vô cùng đơn giản nên sau khi hoàn thiện một đoạn văn bản, các bạn
hãy dành ra một ít thời gian để cân chỉnh lại đường rag điều đó sẽ giúp tác phẩm
của bạn hoàn thiện và có tính chuyên nghiệp hơn.
Cutting: là kĩ thuật bạn cắt dòng chữ. Điểm lưu ý của việc cắt là
bạn nên cắt nửa dưới của dòng chữ và không nên cắt nửa trên của dòng chữ. Nếu cắt
ở nữa trên sẽ dẫn đến việc khó đọc và nhận biết bạn viết gì sẽ rất khó. Như vậy
tác phẩm dù có đạt hiệu quả thẩm mỹ đi chăng nữa cũng không truyền đạt được
thông tin.
Vietphotoshop